عمده پرسشی که برای کاربران سایت‌های فروشگاهی، تجاری و… مطرح می‌شود این است که از کجا بفهمیم نماد اعتماد الکترونیکی واقعی است؟ یا اصلا چطور مطمئن شویم که اینماد اعتبار دارد و آیا راهی وجود دارد که اصالت آن را کنترل کنیم؟
نماد اعتماد الکترونیکی یا «اینماد» که ما در مقاله ای مجزا به نام “نماد اعتماد سایت چیست” مراحل اخذ آن را برایتان توضیح دادیم، نشان رسمی و دولتی اعتبار یک کسب‌وکار اینترنتی در ایران است که توسط مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت صادر می‌شود.
این نماد با هدف ایجاد اعتماد در میان کاربران فضای مجازی، ساماندهی فعالیت فروشگاه‌های آنلاین و تضمین حداقلی از امنیت خریدهای اینترنتی طراحی شده است.
دریافت اینماد مستلزم طی مراحل مشخصی مانند احراز هویت، بررسی آدرس فیزیکی، تطابق فعالیت با قوانین تجارت الکترونیک و رعایت حقوق مصرف‌کننده است. اما ما به عنوانِ کاربرِ یک وبسایت از کجا بفهمیم نماد اعتماد الکترونیکی واقعی است؟
نحوه استعلام و بررسی اعتبار و اصالت نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد)
برای اطمینان از صحت و واقعی بودن نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد) یک وبسایت، باید معیارهای فنی، حقوقی و ظاهری مشخصی را بررسی کنید. یعنی بررسی کنید که آیا مشخصات فنی و ظاهری این نماد، شبیه به چیزی که باید باشد هست یا نه؟
حالا از کجا بفهمیم نماد اعتماد الکترونیکی واقعی است؟ با انجام و بررسی 5 ترفند زیر:
۱. بررسی کلیک پذیر بودن نماد و ارتباط با سامانه رسمی
مهم‌ترین و قابل‌اعتمادترین روش برای بررسی اصالت نماد اعتماد الکترونیکی، کلیک کردن روی خود نماد در وبسایت مورد نظر است.
نماد معتبر باید به سامانه‌ی رسمی مرکز توسعه تجارت الکترونیکی به آدرس enamad.ir لینک شده باشد. پس از کلیک هم کاربر باید به صفحه‌ی اطلاعات آن کسب‌وکار در سامانه رسمی هدایت شود. صفحه ای که شامل اطلاعاتی مانند نام صاحب امتیاز، آدرس، شماره تماس، تاریخ اعتبار و نوع نماد (یک ستاره، دو ستاره و …) است.
اگر نماد قابل کلیک نیست یا شما را به صفحه‌ای غیر از سامانه رسمی هدایت می‌کند، احتمال جعلی بودن آن بسیار زیاد است.
۲. بررسی مشخصات کسب‌وکار در سامانه اینماد
در صفحه‌ای که پس از کلیک روی نماد باز می‌شود، باید اطلاعات کسب‌وکار با اطلاعات درج‌شده در وبسایت تطابق داشته باشد. نام شرکت، شخص حقیقی یا حقوقی صاحب امتیاز، آدرس، کد پستی و شماره تماس ثبت‌شده در سامانه اینماد باید با اطلاعات درج‌شده در وبسایت همخوانی داشته باشد. هرگونه عدم تطابق، می‌تواند نشان‌دهنده‌ی جعل یا سوءاستفاده از نماد باشد.
۳. استفاده از جستجوی مستقیم در enamad.ir
در صورتی که نماد کلیک‌پذیر نیست یا در صحت آن تردید دارید، می‌توانید به‌صورت مستقیم به سامانه enamad.ir مراجعه کرده و با استفاده از ابزار “استعلام کسب‌وکار” (معمولا با جستجوی دامنه وبسایت یا نام تجاری)، اطلاعات مرتبط با آن کسب‌وکار را مشاهده کنید. اگر دامنه یا نام مورد نظر در سامانه یافت نشد، نشان‌دهنده‌ی آن است که وبسایت مذکور فاقد نماد رسمی و معتبر است.
آدرس این صفحه: https://enamad.ir/DomainListForMIMT
۴. بررسی تاریخ اعتبار و وضعیت نماد
در صفحه اطلاعات کسب‌وکار در سامانه اینماد، وضعیت نماد باید در حالت “فعال” قرار داشته باشد و تاریخ صدور و انقضا مشخص باشد. در صورتی که وضعیت نماد “تعلیق”، “منقضی‌شده” یا “ابطال‌شده” باشد، آن کسب‌وکار در حال حاضر از نظر قانونی دارای اعتبار نیست، حتی اگر قبلاً نماد دریافت کرده باشد.
۵. بررسی موارد امنیتی و طراحی نماد
نماد اعتماد دارای طراحی گرافیکی خاص، QR code و اطلاعات پایه‌ای مانند شناسه کسب‌وکار است. پس اگر میپرسید از کجا بفهمیم نماد اعتماد الکترونیکی واقعی است باید بدانید که استفاده از تصویر جعلی نماد بدون لینک به سامانه رسمی و یا تغییر در گرافیک آن، از نشانه‌های فنی تقلب است. همچنین، در طراحی‌های جدید، ممکن است کد QR روی نماد درج شده باشد که با اسکن آن باید به صفحه اطلاعات رسمی هدایت شوید.
سخن پایانی
در پاسخ به این سوال که: از کجا بفهمیم نماد اعتماد الکترونیکی واقعی است؟ نکاتی را بررسی کرده و خاطرنشان شدیم.
در جمع‌بندی، تشخیص اصالت نماد اعتماد الکترونیکی نیازمند بررسی دقیق چند بخش است که شامل کلیک‌پذیری نماد و هدایت به سامانه رسمی enamad.ir، تطابق اطلاعات کسب‌وکار در وبسایت با اطلاعات درج‌شده در سامانه، بررسی وضعیت فعال بودن نماد و تاریخ اعتبار آن، و بررسی عناصر گرافیکی و امنیتی نماد می‌شود.
همچنین، در صورت عدم اطمینان، می‌توان با جستجوی مستقیم دامنه در سامانه اینماد از وجود یا عدم وجود نماد معتبر اطمینان حاصل کرد. استفاده از مجوزها و گواهی‌های تکمیلی نیز می‌تواند نشانه‌ای از اعتبار بیشتر باشد.
